Fabian albo świat schodzi na psy

Powieść Ericha Kästnera „Fabian. Historia pewnego moralisty” ukazała się w 1931 roku okrojona przez ówczesną cenzurę. Oryginalny tekst książki udało się zrekonstruować i wydać Svenowi Hanuschkowi w 2013 roku i stał się on podstawą scenariusza filmu Dominka Grafa. Tytułowy bohater jest filologiem, który pracuje jako specjalista od reklamy w berlińskiej firmie tytoniowej. Wolny czas spędza w barach, kawiarniach i nocnych lokalach, wśród upadłych kobiet, niespełnionych artystów i wszelkiej maści społecznych wyrzutków, jakich można było spotkać w Republice Weimarskiej w złotych latach 20. i 30. Jedynym wyjątkiem wśród tej grupy jest Labude, przyjaciel korzystający bez skrupułów z ojcowskiego majątku, który z pasją pracuje nad rozprawą habilitacyjną o Lessingu. Życiowym mottem Fabiana jest dystans do świata i ludzi, obojętność wobec pokusy, jaką jest dążenie do osiągnięcia wysokiej pozycji społecznej lub towarzyskiej czy majątku. Ta dekadencka postawa będzie miała swoje konsekwencje: zwolnienie z pracy, rozstanie z ukochaną, śmierć przyjaciela, a w końcu tragiczny finał własnej egzystencji.

Film Dominika Grafa, choć kręcony na podstawie historycznej książki, nie jest filmem kostiumowym, raczej współczesnym obrazem, którego bohaterowie lubią zaglądać do sklepów vintage. Jest ponadczasową opowieścią o powtarzającej się co jakiś czas historii i o tych samych emocjach, które niezmiennie towarzyszą społecznym procesom. Widać to także w filmowej formie, na którą składają się czarno-białe zdjęcia, archiwalne materiały, fragmenty starych, niemych filmów, ujęcia zrealizowanie na ziarnistej ośmiomilimetrowej taśmie czy wreszcie w najnowszej technologii HD. Jest też film Grafa hołdem złożonym Berlinowi oraz jego niezwykłej i ciągle uwodzicielskiej, dekadenckiej atmosferze.